Aby edytować te informacje przejdź do podstawowej edycji.

Aplaus:
applaus icon
applaus icon
applaus icon
applaus icon
applaus icon
5.0

Tato

Autor:

Artur Pałyga

Reżyseria:

Małgorzata Bogajewska

Adaptacja dramatu Artura Pałygi w realizacji Małgorzaty Bogajewskiej dotyka problemu patriarchatu na linii ojciec–syn. Liczne retrospekcje pozwalają widzom zbudować całościowy obraz rodziny zbudowanej na strachu przed autorytarnym wojskowym, ale zręcznie wplecione w tragizm sytuacji komiczne teksty tworzą swoistą groteskę, wzbogaconą wykonywaną na żywo przez aktorów muzyką.

 

Opis spektaklu: Głównym bohaterem całej historii jest Franio, stojący wraz z matką i towarzyszami ojca przy łożu śmierci rodziciela. Chłopak powraca pamięcią do czasu swoich narodzin i dzieciństwa, naznaczonych okrutną ręką ojca – wojskowego, choć w tych wspomnieniach są i jasne chwile wzajemnego zrozumienia. Tragizm i komizm, zręcznie przemieszane w dialogach bohaterów, pozwalają jednak nabrać dystansu do całej sytuacji. Fabułę przedstawienia dopełnia grana na żywo przez aktorów muzyka i piosenki. Nowoczesna scenografia, której istotnym elementem jest ruchoma platforma, pozwala błyskawicznie zmienić miejsce akcji.

 

Małgorzata Bogajewska w oryginalny sposób inscenizuje dramat skomplikowanych relacji ojcowsko-synowskich. Wyborny komentarz do akcji stanowi muzyka wykonywana na żywo przez aktorów.

 

Nie lubimy ojców. Dlatego ich nie ma. Dlatego samotne matki harują dzień i noc na kasach, świątek, piątek. Dzieciaki wychowują babcie. Kobiety, w przeczuciu tego, co je czeka, unikają dzieci. (…) Nie ma żadnych ojców. Nikt nie tęskni. Samotnym matkom przydałby się po prostu jakaś służba albo instytucja, która, nie powodując wyrzutów sumienia, sumiennie zajęłaby się domem i wychowaniem dzieci pod ich nieobecność.

A ci, którzy zostają, są enigmatyczni. Cóż to za ojcowie! Cóż za figury! (…)

Nasi ojcowie to byli ostatni ojcowie. Po nich tylko cisza oraz partnerzy mamusi. Tatuś. Tatusiek. Nikt nie powie już – ojciec. Chyba że półżartem, półgębkiem i już bez znaczenia.

Piekło ojców jest już wypełnione.

 

W spektaklu jako rekwizyty użyte zostały wyroby tytoniowe.

 

Czas trwania spektaklu: 110 minut (bez przerwy)

 

Premiera: 1 października 2014

Orkiestra

kontrabas

Adam Szarek

wiolonczela

Marcel Wiercichowski

skrzypce, trąbka, gitara, banjo

Wojciech Leonowicz

akordeon, pianino

Przemysław Branny

perkusja, cajon, przeszkadzajki

Patryk Kośnicki

banjo, gitara, przeszkadzajki

Tomasz Lipiński

przeszkadzajki

Anna Rokita

Twórcy

Autor

Artur Pałyga

Reżyseria

Małgorzata Bogajewska

Scenografia

Dominika Skaza

Muzyka / aranżacja muzyczna

Bartłomiej Woźniak

Światła

Marek Oleniacz, Małgorzata Bogajewska

Asystent reżysera/ inspicjent/ sufler

Joanna Jaworska

 
 
Nagrody i wyróżnienia
Telewizyjna wersja spektaklu wyemitowana na antenie TVP Kultura została doceniona przez jury XVI Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry – Sopot 2016. Sztukę przeniósł na mały ekran Dariusz Pawelec, zdobywając nagrodę za twórczą realizację telewizyjną spektaklu teatralnego. Kompozytor Bartłomiej Woźniak został wyróżniony nagrodą im. Janusza Hajduna za oryginalną muzykę i opracowanie muzyczne tegoż przedstawienia. Trzy spośród czterech honorowych wyróżnień aktorskich jury przyznało Annie Rokicie za rolę Mamusi, Adamowi Szarkowi za rolę Frania i Marcelowi Wiercichowskiemu za rolę Ojca. Na XV Jubileuszowym Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu jury przyznało nagrody Arturowi Pałydze za dramat Tato zrealizowany w Teatrze Bagatela, Małgorzacie Bogajewskiej za reżyserię spektaklu Tato w Teatrze Bagatela oraz zespołowi aktorskiemu za role w spektaklu Tato. Jury Młodzieżowe nagrodziło Tatę jako najlepszy spektakl festiwalu, Marcela Wiercichowskiego za rolę Ojca i Bartłomieja Woźniaka za najlepszą muzykę do spektaklu.
 
Przedstawienie zdobyło Grand Prix, a Małgorzata Bogajewska, Ewelina Starejki i Marcel Wiercichowski nagrody indywidualne na XIX Ogólnopolskim Festiwalu Komedii Talia w Tarnowie.
 
Przedstawienie zdobyło Nagrodę Publiczności 10. Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port w Gdyni.
 
Małgorzata Bogajewska zdobyła nagrodę za reżyserię, a Ewelina Starejki wyróżnienie za rolę Mamusi w 21. Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. Adam Szarek został wyróżniony za rolę Frania nagrodą publiczności na XXXVII Krośnieńskich Spotkaniach Teatralnych w 2015 roku. 
 
Spektakl uczestniczył w programie TEATR POLSKA w 2015 roku. Program TEATR POLSKA został zainicjowany w 2009 roku w celu ułatwienia dostępu do oferty polskich teatrów poprzez zintensyfikowanie ich mobilności i umożliwienie prezentacji spektakli w ośrodkach mających utrudniony dostęp do kultury. W ramach programu teatry instytucjonalne, niezależne i stowarzyszenia mogą ubiegać się o dofinansowanie prezentacji spektaklu w miejscowościach, w których nie ma teatru instytucjonalnego. Inspiracją dla powstania TEATRU POLSKA był Teatr Reduta Juliusza Osterwy i Mieczysława Limanowskiego, który w okresie Drugiej Rzeczpospolitej organizował tournée spektakli po ziemiach polskich. Program organizowany jest przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
 

 

Osoby

 
Artur Pałyga – dramaturg, prozaik, poeta, dziennikarz, felietonista, aktor, muzyk, performer. Konsultant programowy Teatru Polskiego w Bielsku-Białej. Absolwent polonistyki na UJ i studium nauczycielskiego (specjalizacja muzyczna). Publikował m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Rzeczypospolitej”, „Odrze”, „Tygodniku Powszechnym”, „Trybunie Śląskiej”, „Rastrze” i „Dialogu”. Autor książek Człowiek i pies (z J. Bożkiem, 2003) i Kołchoz imienia Adama Mickiewicza (2005) oraz kilkunastu sztuk i adaptacji teatralnych. Prowadzi Teatr Tekstu im. Teodora Sixta, czyli nieaktorskie czytania dramatów, oraz zajęcia z osobami niepełnosprawnymi w stowarzyszeniu Teatr Grodzki. Jako dramatopisarz debiutował w 2005 roku librettem musicalu Guma balonowa (Bielskie Centrum Kultury). Wystawiony w 2006 Testament Teodora Sixta (reż. R. Talarczyk) zwyciężył w konkursie na sztukę o Bielsku-Białej ogłoszonym przez tamtejszy Teatr Polski, a w roku 2007 został zakwalifikowany do finału Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. Rok później w tym samym konkursie zdobył wyróżnienie stworzonym z P. Passinim, P. Ratajczakiem i Ł. Wittem-Michałowskim oraz aktorami tryptykiem Nic co ludzkie (Scena Prapremier In Vitro). Również w 2008 roku napisanego dla bielskiego teatru Żyda (reż. R. Talarczyk) wyróżniono główną nagrodą na III Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych „R@port” w Gdyni. W 2009 roku inspirowane H. Hessem Wszystkie rodzaje śmierci (reż. P. Passini, Teatr Łaźnia Nowa) zdobyły główną nagrodę IV „R@portu”, a Ostatni taki ojciec (reż. Ł. Witt-Michałowski, Teatr Centralny w Lublinie) został wyróżniony główną nagrodą na XV Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej i II nagrodą na Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy (W Teatrze Bagatela sztuka nosi tytuł Tato). W 2013 został laureatem Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej za sztukę W środku słońca gromadzi się popiół. 
 
Małgorzata Bogajewska – absolwentka prawa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, aktorstwa w poznańskiej Akademii Sztuk Wizualnych oraz scenopisarstwa w Camerimage Film School w Toruniu. Ukończyła Wydział Reżyserii Dramatu Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie (2002). W latach 2004–2006 pełniła funkcję dyrektora artystycznego Sceny Dramatycznej Teatru Jeleniogórskiego im. Cypriana Kamila Norwida. Debiutowała jeszcze jako studentka reżyserii Powrotem Jerzego Łukosza w Lubuskim Teatrze im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze (2001). W ciągu kilkunastu lat pracy artystycznej wyreżyserowała ponad trzydzieści spektakli, w tym Opowieść o zwyczajnym szaleństwie (prapremiera w Zielonej Górze, 2003), Tlen (Teatr Powszechny w Warszawie, 2003), Jednocześnie (przedstawienie impresaryjne, 2004) Testament psa (Teatr Polski w Bydgoszczy, 2005), Dotyk (Teatr Powszechny w Warszawie, 2005), Bóg mordu (Teatr 6. Piętro, 2012) oraz Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku (Teatr Studyjny PWSFTviT w Łodzi, 2013). Dla Teatru Bagatela wyreżyserowała Barbelo, o psach i dzieciach, Oblężenie oraz VIP-a. Jest laureatką licznych nagród teatralnych, m.in. wyróżnienia za reżyserię spektaklu Powrót na VIII Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej (2002), Grand Prix dla monodramu Jednocześnie na XIII Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Zderzenie” w Kłodzku (2004), nagrody za reżyserię spektaklu Dotyk na XII Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej (2006), Nagrody Dziennikarzy dla spektaklu Osaczeni na VI Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy (2007), Grand Prix i Nagrody Publiczności dla spektaklu Osaczeni na VIII Festiwal Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość Przedstawiona” w Zabrzu ( 2008), a także kilku nagród za spektakl Tato w 2015 roku: Nagrody Publiczności na X Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port w Gdyni, nagrody za reżyserię i Grand Prix na XIX Ogólnopolskim Festiwalu Komedii Talia w Tarnowie, nagrody za reżyserię na XXI Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, oraz nagród za reżyserię i Jury Młodzieżowego na XV Jubileuszowym Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu.
 
Recenzje

 

kulturatka.pl   |    MDK Stalowa Wola   |   teatralny.pl    |   Dziennik Teatralny   |   Dziennik Teatralny   |   Dziennik Teatralny   |